Współpraca z Niemcami jest dla nas nieustannie frapująca, na pewno nie bez przyczyny. Między innymi na pewno dlatego, że Niemcy to nasz główny biznesowy partner, nie tylko w Europie, ale i globalnie. Nic więc dziwnego, że mnóstwo osób pracuje z Niemcami, pracuje dla Niemców, czasami Niemcy pracują dla nas. Często są to takie układy współpracy, zazwyczaj w dużych organizacjach, gdzie polsko-niemieckie zespoły pracują ramię w ramię nad wspólnym projektem.
Dzisiaj mam szczęście rozmawiać z osobą, która o Niemcach wie prawie wszystko. Do tego odcinka zaprosiłam Rafała Wolfa, który mówi, że temat niemiecki towarzyszy mu od zawsze. Rafał studiował międzynarodową ekonomię na niemieckim uniwersytecie, i tak właśnie rozpoczęły się jego pierwsze kontakty z kulturą niemiecką. Były to dobre podwaliny do późniejszej współpracy z niemieckim rynkiem, polegających na przenoszeniu procesów z Niemiec do Polski, co pozwoliło mu poznać współpracę z Niemcami w biznesie. A kluczowe jest to, że Rafał od ponad 10 lat mieszka w Niemczech, pracuje dla niemieckiej firmy w roli eksperta ds. rekrutacji. W Deutsche Bahn zajmuje się rekrutacją inżynierów na międzynarodowe projekty. Z niemiecką kulturą obcuje więc nie tylko w wymiarze biznesowym, ale też prywatnym.
Czego dowiecie się z tego odcinka:
- Jak pracuje się z Niemcami?
- Jak odbierać niemiecki feedback
- Czego potrzebujemy się nauczyć jako Polacy?
- Jak konstruować feedback? Jakie słowa blokują komunikację?
- Na czym polega budowanie relacji z Niemcami
- Jakie są kluczowe wskazówki na udaną współpracę
A jeżeli chcecie w swoim zespole popracować nad kompetencją międzykulturową, to zapraszam do ETTA Leadership & Culture która specjalizuje się w programach rozwojowych dla liderów prowadzących międzynarodowe, wielokulturowe i wirtualne zespoły. Firmę znajdziecie na stronie www.ettagoglobal.com
Zapraszam Was również do zapisania się na newsletter i obserwowania profilu na LinkedIn. Subskrybujcie też kanał O Krok Do Przodu w wybranym przez Was odtwarzaczu i dzielcie się nim ze znajomymi.
Materiały dodatkowe:
- Podcast OKDP 024: Alles klar! Współpraca z Niemcami
- Podcast Emigracja Oswojona: HR-owiec na emigracji rozmowa z Rafałem Wolf o poszukiwaniu pracy
- Podcast OKDP 019: Angielski to nie wszystko! Współpraca z Brytyjczykami
- Podcast OKDP 016: Szkolenia międzykulturowe – recepta na udaną współpracę w międzynarodowym zespole
- Newsletter O Krok Do Przodu
Jak pracuje się z Niemcami?
Przede wszystkim, w trakcie tego podcastu, chciałbym odczarować trochę obraz Niemców. Bardzo często słyszę „trudno nam się współpracuje z Niemcami”, „Oni mają swoje procedury, normy”, „Oni są tacy zasadniczy, brakuje nam relacji”. Bardzo wiele z tych rzeczy miałem okazję przerobić na swoim własnym przykładzie.
Moja rada – daj sobie chwilę wytchnienia i postaraj się nie interpretować od razu wszystkich sytuacji, które wydarzają się w kontekście kontaktu z kulturą niemiecką.
Zastanów się nad tym co może być intencją Twojego niemieckiego partnera. Dlaczego zachowuje się tak, a nie inaczej.
Są pewne rzeczy, które są typowe dla tej kultury, ale o tym będziemy rozmawiać.
Jak odbierać niemiecki feedback
Kultura niemieckiego feedbacku jest bardzo bezpośrednia, niskokontekstowa. Niemcy przekazują bardzo bezpośrednio feedback, nie ma tam źródeł do nadinterpretacji. Nie ma potrzeby dodawania tej wypowiedzi podwójnego dna.
Niemiec naprawdę mówi to, co myśli. Możesz liczyć na jasny i bezpośredni przekaz.
Oni uczą się tego już od najmłodszych lat, stosują taką formę feedbacku również w pracy nad wspólnymi projektami na studiach. Mają w sobie śmiałość do zadawania pytań. Wszystko to w granicach szacunku. Nie zadają sobie trudu w analizowaniu tego, jak ich komunikaty zostaną odebrane, ponieważ ich intencje nie są złe.
My jako Polacy mamy tendencję do odbierania tych komunikatów jako finger pointing, czyli wytykanie palcami naszych błędów, osobisty atak. Budzi to w nas ogromne emocje, a intencja Niemców jest taka, żeby rozwiązać problem.
- Definiuje się problem,
- Definiuje się to, kto zawinił,
- Zbiera się i analizuje dane składowe,
- Przystępuje się do rozwiązania problemu.
Jest takie jedno zdani, które pomaga mi przyjąć niemiecki feedback:
Don’t make it personally, don’t take it personally.
Czyli nie konstruuj feedbacku personalnie i nie odbieraj go tak. W myśl zasady – attack the problem, not the person. Oddzielaj to, co jest merytoryczne, od tego, co jest emocjonalne. Daj sobie przestrzeń pomiędzy otrzymaniem feedbacku, a reakcją. Tak wygląda moja strategia 🙂
Ten rzetelny, merytoryczny feedback pomógł mi się rozwinąć, osobiście i zawodowo. Jestem za to teraz wdzięczny ale wiem, że początki nie są łatwe.
Czego potrzebujemy się nauczyć jako Polacy?
Na pewno podejścia opartego na rozwiązaniu, czyli tego procesu o którym wspominałem wcześniej. Koncentrujmy się na tym jak rozwiązać problem, jak ulepszyć proces, a nie na tym ja ten feedback dotyka nas osobiście i czy ma drugie dno.
- Na wszystko jest czas i miejsce.
Niemcy są narodem bardzo zorganizowanym. Ich kultura biznesowa oparta jest na agendzie. Jeżeli chcesz coś powiedzieć, to upewnij się, że jest na to przewidziany czas i miejsce. Niemcy nie lubią niespodzianek w trakcie spotkań, jeżeli chcemy coś wtrącić czy udzielić feedbacku, a nie było to zaplanowane, to możemy spotkać się z reakcją dość ostrą i bezpośrednią. Możemy nie otrzymać możliwości udzielenia głosu.
- Ważne są fakty, a nie emocje.
Jeżeli wiemy, że nasz feedback będzie mocno emocjonalny, to starajmy się oprzeć go na faktach, konkretnych informacjach.
- Używaj wymiernych korzyści.
Jeżeli możesz swoją tezę podeprzeć konkretnymi liczbami, analizami, to koniecznie je wykorzystaj. Mów konkretnie i bezpośrednio.
Jak konstruować feedback?
Przede wszystkim mówić w pierwszej osobie, nie używać formy man, bo feedback ma reprezentować Twoje zdanie, Twój punkt widzenia. Warto nie rozmiękczać feedbacku, nie używać formy man muss. Niemców irytują zwroty z użyciem słów: trzeba, wypadałoby, należy. Bo za nimi nie kryje się żadna odpowiedzialność.
Gdy mówię man sollte etwas machen, to Niemiec jest zdezorientowany, bo nie wie KTO konkretnie powinien zrobić i CO.
Czasem jest to związane z tym, że próbujemy rozrzedzić nasz przekaz, uciec od odpowiedzialności. Odpowiedź Niemców jest taka: wer es man, czyli kim jest ten ktoś? Wtedy zdałem sobie sprawę z tego, że oni potrzebują do feedbacku autora, czyli osoby która za danym zdanie stoi.
Druga moja wskazówka jest taka – postaraj się najpierw opisać to co widzisz, swoją obserwację, zamiast wychodzić z założenia, że to co myślisz jest prawdą objawioną. Można użyć słów:
- Ich habe beobachtet… zaobserwowałem to.
- Ich sehe dass…widzę, że.
A następnie zadaj pytanie:
- Was heisst das für dich?, czyli co to dla Ciebie oznacza?
- Wie meinst du das? Co masz na myśli?
Wtedy masz okazję dowiedzieć się tego, co ta druga strona myśli na dany temat, zamiast podejmować się od razu oceny. Temat NVC (komunikacji bez przemocy) jest bardzo żywy w niemieckim biznesie.
Pamiętajmy też o tym, że ta analiza ma prowadzić do rozwiązania, bo Niemcy bardzo nie lubią narzekania.
Bardzo rzadko spotyka się narzekanie na miejsce pracy, warunki finansowe, czy też porównywanie się pomiędzy sobą. Niemcy nie lubią takiego feedbacku, z którym nie można nic zrobić. Spotkania powinny mieć swój cel, być nastawione na rozwiązanie, tak aby nie były stratą czasu.
Jakie słowa blokują komunikację?
Na pewno wszelkie zmiękczacze. Niektóre zwroty w języku niemieckim to tzw. kilery, czyli blokery komunikacji. Wśród nich wymienić można:
- vielleicht, być może,
- einigermaßen, do pewnego stopnia,
- sozusagen, poniekąd,
- eigentlich, właściwie.
Używając tych zwrotów osłabiamy moc swoich wypowiedzi, bo strona niemiecka postrzega wtedy nasz feedback jako mniej konkretny, mniej rzeczowy.
Kolejną pułapką językową jest stosowanie koniunktiwu, czyli trybu przypuszczającego. Staramy się być w naszej komunikacji bardzo grzeczni i poukładani, jednak czasem nadużywanie formy grzecznościowej może być postrzegane jako forma asekuracyjna. Używaj formy Ich will, Ich wollte.
Budowanie relacji z Niemcami
Bezpieczniej jest rozpocząć pierwszy kontakt od formy grzecznościowej – Sie. Niemiecka kultura jest bardzo hierarchiczna, można tu wyróżnić takie trzy aspekty:
- wiek,
- pozycja w firmie,
- staż pracy w danej firmie.
Często Polacy odbierają komunikat „Ja tu pracuję od 15 lat” jako zamknięcie pola do dalszej rozmowy. Zaczyna się nakręcanie emocji. Wtedy jest właśnie pora na ten dystans. Niemcy często podkreślają swoją pozycję w firmie, bo to im daje poczucie pewności, poczucie komfortu w tej relacji. Potrzebują nakreślić kontekst, ramy w jakich się poruszają, osadzenie się w danej sytuacji. Taki komunikat nie ma nic wspólnego z osobą.
Propozycja przejścia „na Ty” może nastąpić już w trakcie pierwszego dnia onboardingu, szczególnie gdy jest to korporacja amerykańska.
W firmach niemieckich stosowana jest najczęściej forma grzecznościowa i nie ma to nic wspólnego z relacjami, z tym czy dana osoba Cię lubi.
Relacje osobiste i zawodowe często są zupełnie odseparowane. Może być tak, że w pracy, do tematów zawodowych używamy formy Sie, a po godzinach, w czasie wolnym, przechodzimy na formę du, czyli na Ty. Może się pojawić tutaj taki dysonans, pomiędzy tym jaka dana osoba jest w kontaktach osobistych, a tych zawodowych, gdy daje nam np. feedback. Warto jednak nauczyć się tego, że dla Niemców są to osobne sfery, które się nie mieszają.
Co to znaczy mieć dobre relacje w pracy z Niemcami?
Wart najpierw zadbać o relacje zawodowe, to podstawa do budowania zaufania z Niemcami. Musimy być osobą na której warto polegać, która jest pewna, i która wykonuje swoją pracę dobrze.
Dopóki nie wykonujesz swojej pracy dobrze, ciężko jest zbudować z Tobą relacje w życiu osobistym.
Niemcom zależy na budowaniu relacji osobistych, jednak jest w tym jasny priorytet – najpierw zbudujmy zaufanie w obszarze zawodowym, a następnie relacje prywatne. Jak to zrobić? Powiem najprościej – wykonuj swoją pracę najlepiej jak potrafisz. Bądź osobą na której można polegać, gotową do pomocy, która wypełnia swoje zadania i budzi zaufanie wśród innych osób. To jest elementem, która otwiera przestrzeń na budowanie relacji prywatnych.
Wskazówki na współpracę z Niemcami
- We wszystkich formach komunikacji, które stosujemy, dajmy sobie przestrzeń na interpretację niemieckiego feedbacku. Niech to będzie dla nas wskazówka do rozwoju, do tego żeby dowiedzieć się o sobie czegoś więcej. Dając feedback pamiętajmy o byciu konkretnym, dokładnym, nie zmiękczać, mówić jak jest.
- Mieć świadomość rozdzielenia sfery prywatnej i zawodowej, która nie ma nic wspólnego z tym, czy jestem czy nie lubiany w zespole. Budujmy zaufanie we współpracy poprzez rzetelne wykonywanie swoich obowiązków. Wtedy relacja prywatna sama przyjdzie.
- Chciałbym odczarować Niemców. Niemcy to fascynujący naród, z którym nie zawsze było nam po drodze, co trzeba otwarcie powiedzieć. Jest to naród od nas bardzo różny pod względem kulturowym, ale warto podkreślać to, że możemy się od siebie nawzajem wiele nauczyć. My możemy nauczyć się bezpośredniości, konkretu, wydajności, a to co my możemy przekazać to budowanie relacji, emocjonalność, czyli coś co nie przychodzi Niemcom do końca łatwo. Nie budujmy murów na początku, tylko bierzmy od siebie to, co najlepsze!
Skomentuj podcast