Motywacja przekłada się na zaangażowanie pracowników do wykonywania pracy, a odpowiednio zarządzana, może być czynnikiem pobudzania ich do większej wydajności. Jeśli dowiesz się, co motywuje pracowników z Ukrainy podejmujących pracę w Twojej firmie, będziesz lepiej mógł kierunkować ich wysiłek w stronę osiągania określonych celów!
Jakie są motywacje Ukraińców przyjeżdżających do pracy w polskich firmach produkcyjnych?
Jako członek polsko-ukraińskiego zespołu prowadziłam badania adaptacji pracowników z Ukrainy w polskich firmach produkcyjnych. Był to projekt realizowany przy współpracy Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego i Katedry Zarządzania Kadrami Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu w listopadzie 2019 roku.
To, co nas zaciekawiło, to motywacja podejmujących w Polsce pracę Ukraińców. Skoro podejmują pracę akurat w Polsce i akurat w danej firmie, to czym się kierują? Dlaczego dokonują takiego wyboru, a nie innego? Czy ich motywacja jest wewnętrzna, wynika z wewnętrznych pobudek i potrzeb, czy raczej zewnętrzna, ekonomiczna? W ramach prowadzonego badania spotkałam się z wieloma Ukraińcami, którzy podjęli pracę w Polsce i zapytałam o to, co było dla nich najważniejsze przy podejmowaniu decyzji o emigracji, zmianie kraju zamieszkania i podjęciu pracy.
Poniższy wykres pokazuje, co dla moich rozmówców okazało się najważniejsze.
Co było dla Ciebie ważne przy wyborze Polski jako miejsca pracy?
1. Wynagrodzenie
¾ moich rozmówców odpowiedziało, że w Polsce można lepiej zarobić niż na Ukrainie i jest to główny czynnik, dla którego ludzie podejmują ten ogromny trud i ryzyko, jakim jest emigracja do innego kraju na dłużej lub krócej i podjęcie w nim pracy. Jest to wiec emigracja „za pieniądzem”, poszukiwanie możliwości zarobkowania lepiej niż na Ukrainie.
Pod kątem zarządzania oznacza to wrażliwość na wynagrodzenie. Skoro pracownicy z Ukrainy przyjechali do Polski przede wszystkim zarobić, będą prawdopodobnie szukać możliwości zarobić więcej. Mogą być zainteresowani nadgodzinami, premiami za wyniki, możliwościami dodatkowego zarobkowania. Spora część pracowników z Ukrainy przyjeżdża do Polski bez swoich rodzin, chcąc wykorzystać każdą dostępną chwilę na zarobienie pieniędzy.
Uwaga! Ten kierunek motywowania może jednak zakończyć się ślepa uliczką. Spotkałam się z przypadkami, gdy pracownicy z Ukrainy, pragnąc zmaksymalizować zarobek, robili długie nadgodziny, a następnego dnia byli tak zmęczeni że nie nadawali się do „zwykłej” pracy. Takiej sytuacji na pewno chcecie uniknąć – więc wszystko z umiarem!
2. Stabilna sytuacja gospodarcza i polityczna
Polacy mogą tego nie doceniać, ale biorąc pod uwagę sytuację ostatnich lat na Ukrainie, polska gospodarka i polityka wydają się bardziej stabilne. Stabilność daje też bezpieczeństwo, możliwość planowania przyszłości własnej i swojej rodziny. To czynnik ważny dla co drugiego badanego!
3. Położenie geograficzne
Co trzeci podejmujący w Polsce pracę Ukrainiec wybrał Polskę dlatego, że po prostu jest tu względnie niedaleko. Jeśli dołożymy do tego kolejny czynnik, to pojawia się ciekawy obszar motywowania dla polskich pracodawców.
4. Bliskość kulturowa
Polskę wybierają ci Ukraińcy, którzy chcą mieć możliwość w miarę łatwo pojechać na dłuższy weekend czy na święta do domu oraz ci, którzy po prostu chcą czuć się w nowym miejscu pracy i życia dobrze, „jak wśród swoich”. Jeśli znajdziecie dobre sposoby na to, żeby Wasi pracownicy z Ukrainy rzeczywiście mieli możliwość odwiedzać swoje rodzinne strony (może dodatkowe nieodpłatne dni wolne lub większa elastyczność czasu pracy?) oraz jeśli znajdziecie sposoby na to, żeby poczuli się dobrze w Waszym otoczeniu, to ryzyko że w którymś momencie wyjadą do Niemiec, znacząco spada. Dbajcie więc o to, żeby nie tylko zapewnić możliwość zarobku, ale także stworzyć poczucie więzi z Waszym miastem, firmą.
5. Lepsze przestrzeganie prawa
Choć Polacy lubią narzekać na politykę i instytucje, w oczach pracowników z Ukrainy i tak panuje tu ład i porządek. Skoro jest to jeden z najważniejszych czynników, dla których Ukraińcy podejmują w Polsce pracę, warto odpowiednio dbać o formalną stronę zatrudnienia – zapewnić, że wszystkie dokumenty się zgadzają, że umowa jest napisana w sposób uczciwy i przejrzysty, że odpowiednio pojawiają się wypłaty. Ta stabilność i zaufanie to czynniki, dla których pracownicy z Ukrainy przyjechali do Polski i być może dla których będą chcieli tu zostać na dłużej – lub wrócić ponownie jako sprawdzeni fachowcy.
Teraz już lepiej wiemy, dlaczego Ukraińcy wybierają Polskę jako cel emigracji. Czy nie byłoby ciekawe dowiedzieć się teraz, z jakiej przyczyny wybrali Waszą firmę jako miejsce pracy?
Także takie pytanie zadaliśmy w naszym badaniu! 😊
Co było dla Ciebie ważne przy wyborze pracodawcy?
Odpowiedzi na to pytanie są bardzo interesujące, pozwalają bowiem zobaczyć, co pracownicy z Ukrainy cenią konkretnie u swojego obecnego pracodawcy. Z jakich przyczyn zdecydowali się na tego pracodawcę, a nie na innego? Jest to obszar już bezpośredniego Twojego wpływu jako pracodawcy i dostosowania motywatorów do potrzeb przyjeżdżających do pracy Ukraińców.
1. Wynagrodzenie oraz warunki i tryb pracy
Podobnie jak przy wyborze kierunku emigracji, przy wyborze obecnego miejsca pracy ma przewagę motywacja ekonomiczna – wyższy poziom wynagrodzenia został podany jako ważny przez 63% osób, a dla 38% ważne są warunki i tryb pracy. Poziom wynagrodzenia, umowy, tryb pracy – jest to w pełni spójne z wynikami z pierwszej części artykułu.
2. Możliwość szkoleń i rozwoju zawodowego
Zobaczmy jednak, że przy wyborze konkretnej firmy jako pracodawcy pojawią się też czynniki rozwojowe – pracownicy z Ukrainy cenią to, że mogą się czegoś nauczyć przy wykonywaniu swojej pracy, wziąć udział w kursie doszkalającym, rozwinąć się zawodowo. Nawet jeśli nie prowadzisz formalnych szkoleń, a jednak zachęcasz pracowników z Ukrainy do uczenia się nowych umiejętności, możesz zrobić z tego Twoją przewagę konkurencyjną. Spora część uczenia się to uczenie się w praktyce – jeśli robisz dobre szkolenie wstępne, jeśli masz dobrze rozpracowany proces wdrożenia, chwal się tym kandydatom z Ukrainy. Niech wiedzą, że w Twojej firmie mają możliwość zdobyć nowe umiejętności.
3. Rekomendacje od przyjaciół i znajomych
To jeden z najbardziej wartościowych sposobów pozyskiwania do pracy nowych kandydatów z Ukrainy. Ukraińcy wierzą swoim przyjaciołom i kolegom, są bardzo dobrze skomunikowani i są w stanie błyskawicznie przekazać sobie wzajemnie informację o nowej ofercie. Aktywuj tę sieć jako pracodawca do pozyskiwania najlepszych kandydatów!
Motywacja pracowników z Ukrainy. Czy te wyniki badań potwierdzają się też gdzieś indziej?
Uzyskane w naszym badaniu dane odpowiadają Profilowi społecznemu migranta zarobkowego z Ukrainy, jaki był stworzony na podstawie badania przeprowadzonego na zlecenie Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej oraz Foreign Service przez Centrum Badań Społecznych Narodowego Uniwersytetu „Akademia Ostrogska” w ramach kampanii społecznej „Partnerstwo i Zatrudnienie”. Zgodnie z wynikami tych badań głównymi motywami wyjazdu Ukraińców do pracy za granicę są motywy ekonomiczne: niskie wynagrodzenie (44,6%) i trudna sytuacja gospodarcza w kraju (31,5%).
Skoro pracownicy z Ukrainy przyjeżdżają do Polski głównie jako imigranci ekonomiczni, zależy im na tym, żeby sprawnie opanować swoją profesję oraz przystosować się do środowiska pracy – po to, żeby po prostu utrzymać miejsce pracy i zarobku.
Prezentowane dane pokrywają się też z wynikami badań przeprowadzonych przez firmę OTTO Work Force Polska.
Jak motywować pracowników z Ukrainy? Wnioski dla polskich pracodawców
Nawet jeśli pracownicy z Ukrainy kierują się przede wszystkim motywacją ekonomiczną, mają różne motywacje dotyczące czasu trwania zatrudnienia. Grupa ta dzieli się na dwa rodzaje:
-
Pracownicy „na krótko” chcą zmaksymalizować zarobki
Pierwszy typ migrantów przybywa do Polski na krótki czas i chce zarobić jak najwięcej pieniędzy. Ci pracownicy są gotowi do intensywnej pracy i nadgodzin, przywiązują mniejszą wagę do form zatrudnienia i możliwości dalszej kontynuacji stosunków pracy.
-
Pracownicy „na dłużej” chcą uczciwe i spokojnie żyć i pracować
Drugi typ migrantów to ludzie, którzy chcieliby pozostać w Polsce na stale i szukają pracodawcy, który zapewni stabilne warunki zatrudnienia z możliwością przedłużenia stosunków pracy i wypełnienia dokumentów niezbędnych do legalizacji pobytu w Polsce. Ci pracownicy doceniają dobre warunki pracy, dogodny harmonogram, możliwość szkolenia zawodowego i rozwoju.
Jak zarządzać pracownikami z Ukrainy.
6 wskazówek dla polskich pracodawców
- Zapewnij stabilne warunki zatrudnienia, terminowe i jasne informowanie o czasie trwania i warunkach zatrudnienia, możliwościach i warunkach przedłużania stosunku pracy.
- Stwórz skuteczny system motywacji materialnej, który gwarantowałby konkurencyjny poziom płac i obejmowałby możliwość zwiększenia dochodu w zależności od wydajności pracy.
- Zapewnij pracownikom możliwość zarobienia dodatkowych pieniędzy (nadgodziny, praca w weekendy).
- Wyraźnie wyjaśnij pracownikom, od czego zależy poziom ich wynagrodzenia, jakie standardy pracy zostaną przyjęte, jak poziom produktywności (spełnienie norm) wpływa na poziom płac.
- Zapewnij pracownikom możliwości profesjonalnego szkolenia i rozwoju z późniejszym wzrostem dochodów: poszerzenie obszaru funkcjonowania, opanowanie zawodów pokrewnych, opanowanie umiejętności na kilku stanowiskach pracy, szkolenie innych. Ustal dodatkowe wynagrodzenie za nabycie nowych kompetencji zawodowych i rozszerzenie funkcjonalności.
- Zapewnij pracownikom możliwość awansu zawodowego z późniejszym wzrostem dochodów.
Jana Płużnik (Yana Pluzhnyk) jest doświadczonym HR-em, która z sukcesem łączy pracę zawodową z działalnością naukową. Od 2019 mieszka w Polsce, wspierając ekspercko polskie firmy zatrudniające pracowników z Ukrainy.
Skomentuj artykuł