Jak skutecznie wyznaczać cele? To jedno z głównych wyzwań każdej osoby zarządzającej zespołem. Można stosować wiele metod i podejść, by cele przekazać skutecznie, to znaczy żeby pracownik je zrozumiał, zaakceptował i wykonał. Pomocny może być tu model FRIS®. Podstawą jest w ogóle przygotowanie się do wyznaczania celu, na przykład za pomocą metody SMART. Kolejny krok to przemyślenie kontekstu celów organizacji i zespołu, także celów innych członków zespołu, oraz procesu realizacji danego zadania.
Jak dopasować cele do pracowników – model FRIS®
O wyznaczaniu celów mówię w niejednym szkoleniu i webinarium. Dziś zaprezentuję Wam jeszcze jedno podejście do wyznaczania celów. Znamy pracowników, którym wyznaczamy cele, wiemy, że warto uzgadniać je razem z nimi, sprawdzać zrozumienie celu. Ale jak spowodować, żeby cel zrobił dobre „pierwsze wrażenie”? Co zrobić, żeby pracownik od razu na wstępie pozytywnie zaciekawił się tym, co mamy mu do przekazania?
Z pomocą przychodzi nam wiedza o perspektywach poznawczych, Stylach Myślenia i Działania FRIS®. Model FRIS®, z którym pracuję już od czterech lat, opiera się na założeniu, że każdy człowiek ma jedną dominującą perspektywę poznawczą (pozostałe perspektywy mogą być w różnym stopniu aktywne). Te perspektywy wyjaśniają, jakim informacjom dana osoba nadaje największy priorytet, szczególnie w nowych sytuacjach, czy na jaki sposób podania danych jest szczególnie „wrażliwa”. Znając dominującą perspektywę drugiej osoby, można zrozumieć, jaki sposób podawania informacji najlepiej do niej trafi, a jaki może spowodować „najeżenie się” i reakcję obronną.
Znając dominującą perspektywę drugiej osoby, można zrozumieć, jaki sposób podawania informacji najlepiej do niej trafi, a jaki może spowodować „najeżenie się” i reakcję obronną.
Skrót FRIS® pochodzi od perspektyw poznawczych FAKTY – RELACJE – IDEE – STRUKTURY.
Zobaczmy, na czym koncentruje się osoba o dominującej danej perspektywie, i jaki sposób przekazywania jej celu może być najskuteczniejszy.
F jak FAKTY
Dominująca perspektywa Faktów powoduje, że osoba szybka ocenia sytuację ze względu na przydatność do osiągnięcia konkretnego celu. Bazuje na sprawnym rozpoznawaniu związków przyczynowo-skutkowych. Jeżeli wyznaczamy cel takiej osobie, to warto podać jej jak najbardziej konkretny rezultat, kamienie milowe – check-listę poszczególnych kroków do wykonania, aby osiągnąć cel.
Osoba o dominującej perspektywie Faktów zwykle lubi „odhaczać” zadania z listy, mieć poczucie domknięcia zadania.
Osoba o dominującej perspektywie Faktów zwykle lubi „odhaczać” zadania z listy, mieć poczucie domknięcia zadania. Zwykle pracuje szybko, czasami nawet za szybko, nie zwracając uwagi na detale.
Przykład? Nasza koleżanka w zespole z dominującą perspektywą Faktów lubi mieć ponumerowaną listę zadań do ukończenia w ramach realizacji celu, po kolei je sobie odhaczać. Zdarza się jej irytować, gdy już na etapie realizacji następują zmiany w celu – wiemy już, że warto to jej dokładnie uzasadnić.
R jak RELACJE
Co w przypadku dominującej perspektywy Relacji? To intuicyjne rozpoznawanie tego, co łączy osoby, obiekty i zdarzenia. Związki te są najczęściej odbierane w sposób bardzo osobisty i subiektywny, osoba o dominującej perspektywie Relacji odnosi więc wyznaczane cele do siebie i do interpersonalnej sytuacji w zespole.
W perspektywie Relacji szczególnie ważne jest, żeby osoba wiedziała, dlaczego to właśnie ona otrzymała dane zadanie, jak ono się ma do pracy całego zespołu i poszczególnych jego członków.
Szczególnie ważne jest dla takiej osoby, żeby wiedziała, dlaczego to właśnie ona otrzymała dane zadanie, jak ono się ma do pracy całego zespołu i poszczególnych jego członków. Jeżeli nie ma tej wiedzy, może się zdarzyć, że rozpracowywanie tej sytuacji zajmie jej trochę „procesora” i praca będzie mniej wydajna, niż mogłaby być w innym przypadku.
Co to oznacza w praktyce? Parę dni temu rozmawiałam z kolegą – przygotowywał jakiś czas temu program szkolenia, które wkrótce będę prowadzić. Chciałam go poprosić o przygotowanie pewnych informacji do tego programu, których brakowało w znalezionej przeze mnie wersji. Znając jego dominującą perspektywę Relacji, zarezerwowałam dwie minuty na to, żeby zacząć od rozmowy o aktualnej sytuacji w zespole w ogóle, rozmowy o tym kto nad czym pracuje, jakie emocje towarzyszą tym osobom i jakie są nastroje wśród klientów, i jak się ma do tego zadanie wykonania poprawek. Po tym wstępie, który pomógł koledze „osadzić się” w sytuacji, prośba o przekazanie zadania była już bardzo skuteczna – poprawki zostały zrobione w ciągu kilkudziesięciu minut.
I jak Idee
Jeżeli nasz rozmówca ma na pierwszym miejscu perspektywę Idei, możemy to poznać po tym, że ma łatwość w wychodzeniu poza obecny stan rzeczy. Odbiera go jako jedną z możliwych alternatyw, można więc spodziewać się, że zaproponuje inny cel albo alternatywne metody dojścia do celu.
Osoba o dominującej perspektywie Idei lubi kwestionować bieżący stan rzeczy i rozglądać się za innymi możliwościami.
Osoba o dominującej perspektywie Idei lubi kwestionować bieżący stan rzeczy i rozglądać się za innymi możliwościami. Łatwo się zaciekawia, angażuje nawet na bardzo ogólnym poziomie, co potem może skutkować kłopotami wynikającymi z niedoszacowania np. czasu albo innych zasobów. Zwykle interesuje ją kontekst całej sytuacji, idea stojąca za przedstawionym jej zadaniem.
Sama jestem przykładem osoby, u której perspektywa Idei jest dominująca. Jak zatem należy przedstawiać mi zadania do wykonania? Na pewno najpierw zaciekawiając, np.: „To jest nowy projekt, jeszcze takiego nie robiliśmy, a myślę, że może to być dla Ciebie bardzo interesujące”, albo: „Mam wprawdzie przygotowany przebieg tego szkolenia, ale zastanawiam się, co można by zrobić inaczej”. Potem warto jednak uzgodnić ze mną przebieg tej pracy, bo inaczej mogę zbyt optymistycznie podejść do kwestii swoich zasobów.
S jak Struktury
I wreszcie Struktury. Mocna perspektywa Struktur to analiza, wnikanie w głąb istoty problemu, aby uzyskać cały obraz. Osoby o dominującej perspektywie Struktur zwykle operują na wysokim poziomie szczegółowości, lubią znać wiele kryteriów. Będą chciały wiedzieć, jaki proces analizy doprowadził do danego zadania, jakie konkretnie aspekty zostały wzięte pod uwagę i przemyślane.
Osoby o dominującej perspektywie Struktur będą chciały wiedzieć, jaki proces analizy doprowadził do danego zadania, jakie konkretnie aspekty zostały wzięte pod uwagę i przemyślane.
Często zapytają o szczegóły, o które osoba z inną dominującą perspektywą nawet by nie pomyślała. Proces wyznaczania celu takiej osobie może być dość żmudny, ale taka osoba wykona swoją pracę dokładnie – o ile oczywiście po drodze nie zauważy jakichś dodatkowych, nie wziętych wcześniej pod uwagę szczegółów. Wtedy jej praca może ulec spowolnieniu – warto więc poprosić, żeby w takiej sytuacji przedstawiała nam swoje wątpliwości. A przede wszystkim warto pomyśleć o jak największej liczbie szczegółów, wyznaczając jej cel.
Na przykład, współpracując z osobą odpowiedzialną za przygotowanie materiałów na szkolenia stacjonarne w jednej z firm szkoleniowych, wiem już, że ma swoją tabelkę, do której wpisuję swoje zapotrzebowanie, a także podaję szczegóły, które dla mnie osobiście nie są istotne – np. jakiej wielkości ma być paczka z materiałami – a które pomagają jej poczuć się pewnie w realizacji takiego zadania. Jak się domyślacie, jest to osoba o dominującej perspektywie Struktur.
Jeżeli zaciekawił Cię ten artykuł, to może zastanawiasz się, jaka jest dominująca perspektywa poznawcza Twoja i Twoich współpracowników.
Warto pamiętać, że powyższe informacje to właściwie wstęp do tematu, duże uproszczenie tematu perspektyw poznawczych – bo oprócz perspektywy dominującej, każdy z nas ma aktywną pewną mieszankę tych perspektyw. Dopiero ten zestaw i oczywiście dodatkowe okoliczności zewnętrzne, mogą pomóc w określeniu najlepszego sposobu komunikacji z daną osobą, w tym – skutecznego wyznaczania celów.
Jeśli chcesz zgłębić temat, zajrzyj na stronę narzędzia, poczytaj więcej, a może zamów badanie FRIS dla siebie i Twoich pracowników? Będzie mi bardzo miło, jeśli zdecydujesz się na współpracę ze mną w tym zakresie.
Skomentuj artykuł