Wpis ten w zamierzeniu pozostanie wiecznie żywy, gdyż, mam nadzieję, będę do niego dopisywać kolejne pozycje. Zapraszam Was też śmiało, polecajcie kolejne ciekawe źródła w komentarzach pod wpisem! Niech powstanie nam tutaj zapowiedź małej międzykulturowej biblioteki 🙂
Książki o różnych kulturach
Ten wpis jest częścią większego zestawu artykułów na portalu O Krok Do Przodu. Znajdziecie tu:
a książki o kolejnych kulturach będą pojawiać się w miarę upływu czasu. Macie Wasze typy i preferencje? Dajcie znać w komentarzu, a może przetasuję kolejkę wpisów! 🙂
Komunikacja międzykulturowa książki
Przewodnik ksenofoba. O kulturach z przymrużeniem oka 🙂
Serdecznie polecam Wam serię „Przewodnik ksenofoba” wydawnictwa Finebooks. To seria krótkich książeczek, z których każda poświęcona jest innemu krajowi i innej kulturze. Lektura to łatwa i przyjemna, napisana w klimacie ironii i śmiechu – ale najczęściej o całkiem poważnych i prawdziwych sprawach. Fajna i użyteczna wprawka przed pierwszym kontaktem z kolegą lub szefem obcokrajowcem. Wśród tytułów znajdziecie wiele popularnych europejskich krajów i kultur: Włosi, Portugalczycy, Hiszpanie, Grecy, Holendrzy, Belgowie, Irlandczycy, Anglicy, Szkoci, Walijczycy, Austriacy, Szwajcarzy, Niemcy, Czesi, Albańczycy, Rosjanie.
Dobrze zaadresowane są kultury skandynawskie i nordyckie: Norwegowie, Szwedzi, Finowie, Estończycy, Islandczycy, Duńczycy.
W serii znajdziecie też przedstawicieli rozmaitych kontynentów: Amerykanie, Kanadyjczycy, Izraelczycy, Nowozelandczycy, Australijczycy, Japończycy, Chińczycy.
Międzykulturowi smakosze znajdą też tytuł: Polacy! Bardzo ciekawie jest czytać o sobie samych z pewnym przymrużeniem oka…
Niektóre tytuły były w ostatnich latach aktualizowane, niekiedy nawet dość mocno zmieniane (w tym „Polacy” – bo przecież w ciągu ostatnich 30 lat znacząco zmieniła się nasza polska rzeczywistość). Wszystkie to tłumaczenia z języka angielskiego i jeśli chcielibyście którąś z nich sprawić swoim zagranicznym pracownikom, na pewno znajdziecie je na stronach anglojęzycznych wydawnictw. Niestety nie wszystkie kraje świata są napisane – nie ma na przykład tytułu Współpraca z Indiami, a szkoda bo o tym kraju warto by sobie poczytać 😊
Po relaksującym wstępie, najlepsze kąski z merytoryki:
Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu.
Kultowa książka autorstwa Geerta Hofstede to jedna z najważniejszych pozycji w obszarze komunikacji międzykulturowej. Ten niderlandzki socjolog przeprowadził kompleksowe badania związane z funkcjonowaniem pracowników różnych kultur w biznesie. Zrealizował je w oddziałach firmy IBM w najrozmaitszych krajach na całym świecie. Wnioski z tych badań okazały się wysoce zaskakujące i stały się podwalinami do stworzenia kilku wymiarów kultury, do których niektórzy z Was być może odnoszą się na co dzień. Te wymiary kultury to Indywidualizm vs Kolektywizm, Dystans władzy, Unikanie niepewności oraz Męskość vs Kobiecość. Książka, pełna liczbowych danych z badań, danych statystycznych, obrazowych wykresów, jest także napisana w bardzo ciekawy sposób. Zawiera wiele odniesień tak do biznesu, jak i do codziennego życia. Lektura obowiązkowa!
Czasem możecie spotkać się z zarzutem, że badania Hofstede były prowadzone kilkadziesiąt temu lub że objęły specyficzną część populacji każdego kraju. Cóż, żadne badania nie są idealne. Nadal jednak stanowią bardzo istotny wkład w badanie natury komunikacji międzykulturowej, zwłaszcza w kontekście biznesowym, a opracowane przez Hofstede wymiary stały się oczywistością w międzykulturowej komunikacji i współpracy.
Siedem wymiarów kultury. Znaczenie różnic kulturowych w działalności gospodarczej.
W książkach Fonsa Trompenaarsa i Charlesa Hampden-Turnera: „Siedem kultur kapitalizmu”, „Siedem wymiarów kultury. Znaczenie różnic kulturowych w działalności gospodarczej”, (angielski tytuł „Riding the Waves of Culture”) znajdziecie mnóstwo ciekawych obserwacji z praktyki biznesowej poszczególnych krajów i kultur oraz przykładów, co dzieje się na styku kultur. Fons Trompenaars to konsultant biznesu i ekonomista, który, podobnie jak Hofstede, podjął wysiłek uporządkowania różnorodności kulturowej. Owocem pracy Autorów są kolejne wymiary kultury, z których wiele jest użytecznych także dla polskich przedsiębiorstw. Wymiary najlepiej Wam być może znane to uniwersalizm-partykularyzm, indywidualizm-kolektywizm, osiąganie-przypisanie i inne. To druga na półce lektur obowiązkowych pozycja dla pasjonatów komunikacji międzykulturowej!
Kulturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej
Podręcznik Pawła Boskiego to największe polskie opracowanie w obszarze psychologii międzykulturowej. Prawdziwa „cegła”, pełna nawiązań do badań naukowych i ciekawych przypadków. Podręcznik nie odnosi się stricte do biznesu, tytuł polecam więc tym, którzy szukają czegoś więcej niż „zwykła” literatura biznesowa.
Mapa kulturowa. Jak skutecznie radzić sobie z różnicami kulturowymi w biznesie
Wpis nie byłby kompletny, gdybym nie wymieniła książki Erin Meyer, którą znacie być może z popularnych publikacji w Harvard Business Review. Erin Meyer w swojej pracy posiłkuje się pracami tak Geerta Hofstede, Fonsa Trompenaarsa, jak i wcześniejszego jeszcze badacza kultur Edwarda T. Halla i czerpie z nich w opracowanym przez siebie modelu pełnymi garściami. Jednocześnie w ciekawy sposób konstruuje swój model odnosząc się bezpośrednio do wyzwań biznesu, takich jak „W jaki sposób podejmowane są decyzje w różnych kulturach?”. To czyni książkę adekwatną i użyteczną, no i na pewno nie można odmówić jej aktualnych danych i ciekawych przykładów. Wszystko co trzeba żeby stać się bestsellerem w obszarze międzykulturowego zarządzania w biznesie!
Popatrz inaczej!
Na koniec przysmak: książka pióra polskiego autora! Irek Zyzański, który w trakcie swojej korporacyjnej kariery pracował i mieszkał, i to wraz z rodziną, na kilku kontynentach, dzieli się swoimi doświadczeniami, obudowanymi nieprzytłaczającą otoczką teorii międzykulturowej komunikacji. Książka jest pełna przykładów i anegdot z życia pracownika międzynarodowej korporacji i pozwala zrozumieć, jak w praktyce działają różnice kulturowe, a także wyobrazić sobie, przed jakimi wyzwaniami, dylematami, sytuacjami staje międzynarodowy ekspata.
Co jeszcze Waszym zdaniem powinno koniecznie znaleźć się na tej liście? Podzielcie się proszę sugestią w komentarzu, a ja postaram się tworzyć dalej jak najbardziej użyteczny wpis. Niech będzie nam „wiecznie żywy” 🙂
Bardzo przydatny artykuł nie tylko dla kulturoznawców, ale ludzi ciekawych wszystkiego. Za postawienie na pierwszym miejscu Geerta Hofstede – wyrazy uznania.
To bardzo przenikliwy umysł, od którego można się wiele nauczyć, o czym świadczą pozostałe publikacje.
Dla zaangażowanych w biznes międzynarodowy – lektura obowiązkowa.
Geert Hofstede to jeden z ojców założycieli komunikacji międzykulturowej, na dodatek bardzo mocno osadzony biznesowo. Teraz, kilkadziesiąt lat później, badania międzykulturowe robi się w nieco inny sposób – ale bez jego wkładu w tę dziedzinę nie bylibyśmy wszyscy w tym miejscu. Dodatkowy szacunek dla Geerta Hofstede za decyzję o bezpłatnym opublikowaniu wszystkich wyników badań w internecie, gdzie można porównać profile dla poszczególnych krajów https://www.hofstede-insights.com/product/compare-countries/ A Ty w jaki sposób najchętniej korzystasz z badań Hofstede, Ewa? 🙂
Dodam jeszcze parę od siebie 🙂 Książka prof. Boskiego i „Siedem wymiarów kultury…” były dla mnie najciekawszymi przewodnikami po międzykulturowości. Do dzisiaj zresztą wracam z radością do książki prof. Boskiego 🙂 Podobnie jak do przez wielu wykreślonego z listy lektur „Zderzenia cywilizacji” Huntingtona (teorie wielokrotnie już zdyskredytowane częściowo lub w całości, ale jakże trafna analiza niektórych aspektów kulturowych!) i cudowną”Cywilizację..” Fergussona. Przeciekawie się także czyta o pierwocinach cywilizacji i ekologicznych źródłach pewnych nawyków i tabu kulturowych u Diamonda w „Strzelbach, zarazkach i stali”. I oczywiście nieoceniony Marek Dziekan – wszystko o kulturze arabskiej, co wyszło spod jego pióra jest doskonałe. Klienci biznesowi często natomiast oczekują albo konkretu podobnego do „Cross-cultural selling for dummies” Soon Lee i Robertsa, gdzie wszystko jest wyłożone niemal matematycznie, albo czegoś rozrywkowego, jak powieści o kraju, z którym będą współpracować jak „Tysiąc wspaniałych słońc” Hesseinigo. Akademicy z kolei często pytają nie o skrytpy, w których jest wszystko wyłożone, a o książki jeszcze przyjemne, ale już mocno kontekstowe i raczej bliższe nauce, niż rozrywce. Oni np. często skupiają się na takich dziełach jak „Ukryty wymiar” Halla, „Wzory kultury” Benedict, „Intercultural Management Issues” (zbiorowa), „Intercultural Interaction: A Multidisciplinary Approach to Intercultural Communication” Franklin i Spencer-Oatey, „Psychologia społeczna. Serce i umysł” Aronsona, Wilsona i Akerta, „Stereotypach” Hamiltona, czy doskonałej „Psychologii międzykulturowej” Matsumoto/Juang. Temat – rzeka! Dziękuję za świetny artykuł!
Fantastycznie, dziękuję do poszerzenie tej mocno rzeczywiście biznesowej listy lektur! Także zaczynałam od Halla, uważanego za ojca komunikacji międzykulturowej w ogóle. Czyż nie jest to niesamowite, że (jak kojarzę) pełnił w swoim życiu m.in. rolę doradcy w strukturach prezydenta USA? Nieraz mam wrażenie, że odrobina edukacji międzykulturowej przydałaby się także i u nas na najwyższych szczeblach 😉 A że edukacja najczęściej zaczyna się od wartościowej lektury.. jeszcze raz dzięki 🙂 (y)
Świetne pozycje, niektóre jak Siedem wymiarów zupełnie niedostępne w języku polskim/niemieckim. Ja dodam od sobie:
http://www.mtbiznes.pl/b2525-kod-kulturowy.htm
Dziękuję za zestawienie i pozdrawiam
Znakomite książki Edwarda T. Halla, uważanego za ojca komunikacji międzykulturowej, wydane zostały też już jakiś czas temu i także coraz trudniej je znaleźć. Zawsze można jednak szukać w bibliotekach, zwłaszcza uniwersyteckich, oraz na portalach typu olx, allegro, amazon. Nieraz udaje się upolować jakieś cacuszko, które ktoś za ćwierć ceny sprzedaje ze swojej zakurzonej już półki 😉 W każdym razie, warto wytrwać w poszukiwaniach!
Serdecznie dziękuję za rekomendację Clotaire Rapaille jeszcze przede mną, na razie czeka cierpliwie na firmowej półce ETTA na swój moment chwały!
Super zestawienie Monika, świetne i wartościowe pozycje. Przeczytałem prawie wszystko z tego zestawu i mnie najbardziej podeszła Erin Meyer i jej „The Culture Map”. Po prostu „siadło” mi to najbardziej z moim doświadczeniem.
Właśnie odkryłem że jest już w empiku dostepne polskie tłumaczenie.
Oczywiście chciałbym też polecić moją książkę „Popatrz Inaczej. Pułapki komunikacji w biznesie międzynarodowym”. Nie ma w księgarniach ale łatwo znaleźć na niecie jak kupić. Nie jest to książka akademicka, po prostu dzielę się doświadczeniem w punktu widzenia korporacyjnego praktyka….
Pozdrownienia dla wszystkich:-)
Dziękuję serdecznie Irek i za komentarz i za Twoją rekomendację! Obok międzykulturowych „klasyków” warto by tutaj dodać Twoją właśnie książkę „okiem korporacyjnego praktyka”. Przeczytałam ją z dużym zaciekawieniem. Szanuję tym bardziej, że niewiele jest polskich autorów tak ciekawych publikacji. Skorzystam z podpowiedzi i dołączę do zestawienia, dziękuję!